Tessvegna geva vit komandi 3 dagarnir okkara meining til kennar um hvørji 3 myndlistafólk áttu at fingið mentanarvirðisløn landsins skjótast gjørligt. Tita Vinther og Zacharias Heinesen eru ikki við, tí tey tíbetur hava móttikið mentanarvirðisløn landsins.
Nummer trý er Bárður Jákupsson, sum eisini er við at vera millum tey eldru listafólkini. Hann átti at fingið mentanarvirðislønina, ikki bara fyri sína list, men eisini fyri tann stóra týdning, hann hevur havt og hevur fyri føroyska mynd list sum listmiðlari, fyriskipari osfr.
Bárður Jákupsson (1943)
Okkurt í verkunum hjá Bárði Jákupssyni ger tey torgreidd at tulka. Kanska er tað tí, at listamaðurin arbeiðir bæði við naturalismuni og við abstraktiónini og skiftir millum hesi bæði fyribrigdi, so tað ongantíð er heilt greitt, hvat er veruleiki og hvat ikki er. Kanska eru tað tey enigmatisku, kalligrafisku teknini, sum listarmaðurin nýtir umaftur og umaftur. Tekin, sum kunnu minna um eitt loyndarfult mál, ein koda, ið eg ikki dugi at loysa. Kanska er tað tónleikurin í myndunum, sum heilt einfalt er ov torgreiddur til, at mítt oyra kann viðgera hann, ella eisini eru eygu míni ikki heilt í lagi. Tí myndirnar hjá Bárði Jákupssyni eru sera litríkar, men tær kunnu onkuntíð tykjast ov einlittar. Verkini hjá Bárði Jákupsyni hugtaka meg, men kunnu eisini onkuntíð undra og ræða meg. Tað tykist sum um listaverkini gera mótstøðu ímóti at verða tulkað.
Tíbetur seta tey seg ikki ímóti at verða upplivað.
Bæði Marx og Freud hava lært okkum, at alt kann tulkast. Í listasøguligum høpi hevur avleiðingin verið, at listaverk í veruleikanum ongan týdning hava, fyrr enn tey verða tulkað. Upplivingin av listaverkum hevur minni týdning. Tá eg so havi so trupult við at tulka verkini hjá Bárði Jákupssyni, eri eg noydd til kortini at royna at uppliva tey.
Men áðrenn eg royni at uppliva verkini hjá Bárði Jákupssyni, má eg umbera mangar ferðir. Tí fyri at uppliva krevur tað, at man fer aftur í tíð til tíðina fyri Marx og Freud, ja, tað krevur óivað eitt sindur av reinleika, sum eg havi mist fyri langari tíð síðan. Eg má eisini umbera, at um eg skal uppliva heldur enn at tulka, má eg royna at skumpa ta analytisku síðuna til viks, so sansaliga síðan sleppur framat. Og eg havi ikki ment nakað mál fyri tí sansaliga, men bert fyri tí analytiska.
Tá eg nú skal royna at uppliva verkini hjá Bárði Jákupssyni, kann eg tí bert nýta einstøk orð og ikki heilar setningar. Eg haldi, at tað má geva tí analytiska ein enn minni leiklut.
Krossøki, týðiligt, drúgt, beinleiðis, blikalogn, kropsligt, støkkið, fjølbroytni, sál, gløðandi, samansett, samljóð, grundvøllur, tyngd, mildni, snipst, afturljóð, vektloysi, ógreitt, háfloygt, ørkymlandi, máttmikið, nærsýnt, reflekterandi, sjálvberandi, autonomt.
Ætlanin eydnast mær ikki. Orðini bera á brá at tykjast sum skeivar tulkingar uttan mun til, hvussu nógv eg royni at uppliva. Upplivingin yvirlivir ikki orðini.
“Tað eru ongir sannleikar, einans tulkingar,” segði Nietzsche, og tá vit nú eru í ferð við at endurgeva, so hevur amerikanski rithøvundurin og essayisturin Susan Sontag sagt, at “tulking er hevndin hjá intellektinum mótvegis listini,” og eg ætli mær als ikki at hevna meg inn á verkini hjá Bárði Jákupssyni.
Lat meg so í friði og náðum sleppa at uppliva í tøgn og vóna, at lesarin fer at leita eftir verkunum hjá Bárði Jákupssyni, tí tey eru ein stór uppliving.
Úr Bókini Livandi List
(IS)
