Aftur í ár
verður høvi hjá listaáhugaðum at uppliva ein sannan meldur av dygdargóðari list
á teirri árligu Myndaódnini. Myndaódnin er framsýning við einum úrvali av verkum,
sum eru framleidd í Steinprenti í brátt farna ári. Hetta er fimtu ferð,
Myndaódnin verður hildin og framsýningin í ár verður merkt av eini
serframsýning við prentum hjá Bárði Jákupsson, sum verður heiðraður í sambandi
við, at hann fyllir 70 ár Tollaksmessudag. Eisini verða myndir hjá Tóroddi
Poulsen, Hansinu Iversen, Torbirni Olsen, Marius Olsen, Fríðu Matras Brekku, Andreas Schulenburg, Erik
Heide, Anne Riis Bovbjerg, Svend-Allan Sørensen, Kristian Devantier, Claus
Carstensen, Julie Sass og John Kørner við á hesi sera fjølbroyttu framsýningini,
sum letur upp fríggjadagin 22.nov. klokkan 16.
Myndaódnin varir inntil 20.jan. Kurator: Kinna Poulsen. Øll eru hjartaliga vælkomin.
Týdningurin,
sum Bárður Jákupsson hevur havt fyri Steinprent kann ikki yvirmetast.
Verkstaðarleiðarin Jan Andersson greiðir frá, at Bárður Jákupsson var fyrsti
føroyski listamaðurin, sum vitjaði verkstaðin, sum tá lá í Hjørring. Tá varð tað
fyrsta steinprentið hjá Bárði Jákupsson framleitt, og var tað sera væl eydnað.
Hetta var í 1986 og tað gjørdist byrjanin til nógva ferðslu millum Hjørring og
Havnina. Bárður Jákupsson kom eina ferð um árið til Hjørring og hetta hoyrdi
til ársins hæddarpunkt á verkstaðnum. Seinni komu m.a. Zacharias Heinesen,
Amariel Norðoy, Ingálvur av Reyni, Tróndur Patursson, Marius Olsen og Tóroddur Poulsen, og avtala
varð gjørd um at stovna ein grafikkverkstað í gamla Listaskálanum við útgerð
frá Norðurlandahúsinum. Longu áðrenn 1983 hevði Bárður Jákupsson eitt hugskot
um at stovna ein grafikkverkstað í Føroyum, og tá vóru maskinur keyptar til
Norðurlandahúsið. Verkstaðurin varð stovnaður og fyrstu steinprentini vórðu
framleidd og komandi árini vórðu fleiri ráðstevnur hildnar fyri føroyskum,
donskum og norðurlendskum grafikarum. Tá Jan Andersson í 1999 aftan á heili 27 ár
á Grafiska Verkstaðnum í Hjørring flutti til Havnar saman við Fríðu Matras Brekku
fyri at útbyggja og reka verkstaðin í Listaskálanum, var tað ikki minst orsakað
av tileggjan frá Bárði Jákupsson. Bárður Jákupsson var stjóri í Listasavninum
og samstarvið millum savn og verkstað var fyrimyndarliga gott og mennandi.
Aftan á nøkur inspirerandi ár valdi Bárður Jákupsson at steðga í Listasavninum
og fá ár eftir hetta flutti Steinprent í nýggj høli á Skálatrøð. Bárður
Jákupsson hevur alla tíðina verið partur av virkseminum í Steinprenti, bæði sum
aktivur listamaður, men eisini í sambandi við at skipa fyri og miðla
framsýningar, og tað var eisini hann, sum tók stig til at stovna Grafikkfelagið
Steinbrá, sum er eitt stuðulsfelag til frama fyri Steinprenti. Við miklum
framskygni hevur Bárður Jákupsson á henda hátt verið ein aðalkraft í mun til stovnsetanina
av einum professionellum grafikkumhvørvi í Føroyum. Hetta er eitt umhvørvi, ið
kemur okkum øllum til góðar, tað sæst greidliga á dygdini á myndunum í Myndaódnini.
Framsýningin fevnir breitt frá teimum nonfigurativu,
sansaligu og sublimu myndunum hjá Hansinu Iversen til ta figurativu, analytisku
konseptlistina hjá Svend Allan Sørensen, men tó, at hesi bæði ganga púra hvør
sína leið, náa tey bæði vegin fram til eitt poetiskt úttrykk. Poesiin er
grundleggjandi í øllum, sum Tóroddur Poulsen ger, eisini tá hann skemtar og tað
ger hann ofta í fullum álvara. Surrealistisku elementini í hansara myndum eru
original og ítøkilig sum spannirnar, ið á sama hátt sum teir smáu súkklistarnir
taka týdning eftir tí sambandi, tær verða settar inn í. Í Nonfigurativum,
geometriskum mynstrum kannar Anne Riis Bovbjerg hvussu litirnir ávirka hvønn
annan. Julie Sass er prosessorienterað í síni list og dyrkar støður sum bæði-og
ella næstan í sínum ambitiøsu verkum. Torbjørn
Olsen hevur sum eingin annar ræði á litunum og tað er hugtakandi at síggja
hvussu sjálvt typisk turistmyndevni sum Vágsbotn og gamlar Havnargøtur gerast
til haldgóða list í hansara meistaraligu litjavnvág. Marius Olsen granskar
møtið millum ljós og myrkur í hugakandi myndum við neyvum ljóseffektum, sum
geva einstøku myndaliðunum skap og sum løðir tómleikan og myrkrið. Myndamálið
hjá Andreas Schulenburg og Kristian Devantier er skemtiligt og góðvarið, men hygg
eina ferð aftrat - hjá báðum býr psykologiskt og sosialt hugsað álvarsemi undir.
Sjálvt um upprunastøðið er realistiskt, tykjast seyðalýsingarnar hjá Fríðu
Matras Brekku bæði humoristiskar og alsknar við alstórari virðing fyri hvørjum
einstøkum av teimum portretteraðu djórunum Fabulerandi myndirnar hjá John
Kørner við føroyskum myndevnum sum t.d. Havnar Kirkja osfr. verða sýndar fram í
serstøkum rammum, sum listamaðurin sjálvur hevur teknað og sum eru gjørdar til
tess at passa til svarta kantin á prentunum. Yvirhøvur eru nógvar svartar og
hvítar myndir við á framsýningini, sum vísa styrkina í klassiskum grafikki.
Hetta er eitt nú galdandi fyri Claus Carstensen, sum hevur løstað ella deface´að
siðbundnar landslags- og bygdalagsmyndir á ein hátt, sum brutalt flytir
myndirnar fram í núið. Svarthvítar eru eisini tær figurativu, eksistentialistisku
myndirnar hjá Erik Heide av eitt nú avbyrgdum einstaklingum. Huglagið er um
somu tíð sakligt og ekstatiskt í hansara lýsing av einum persóni í einum
skógarglotta, sum minnir um yrkingina Gras hjá Tom Kristensen, sum Karsten Hoydal
enduryrkti, og sum jú eisini klingar væl saman við náttúruabstraktiónunum hjá
Bárði Jákupsson.
Hansara stílur er eyðkendur við dekorativum, ekspressivum
náttúrulýsingum við pensilsstrokum ið ganga fýrisliga á skák niður eftir
myndaflatanum við kenslubornum stundum breiðum ella fínligum strukturum, sum
var listamaðurin ein náttúrunnar hjartamátari. Gjøgnum tey nógvu árini hevur
hann skapað eina ørgrynnu av steinprentum, framsýningin rúmar um ikki øllum, so
rættiliga nógvum av hesari framleiðsluni. Summar myndir eru stórbærar, meðan
aðrar tykjast meira einfaldar, men tær nógvu av myndunum sýnast í grundini rættiliga
abstraktar uttan sjónarring og uttan nakra ítøkiliga forgrund ella bakgrund við
skiftandi perspektivi, sum gevur áskoðaranum eina fúkandi kenslu av at flúgva
høgt uppi yvir landslagnum, meðan tú í næstu løtu liggur á bønum í lívsjáttandi
anganum av grasi.
ið liggi á grúgvu í bø,
nígi eg meg so djúpt, sum eg kann,
mín verð veksur stór og høg.
Í teimum grønleittu oddboga-grindum
vil eg standa. Har støðgi eg á.
Tori ei villast í lýsandi dimmi!
Ei villast inn millum strá!
Inni har glimmar í høll millum stráa,
vaknar og kallar rødd mær vil ráða
eitt vaksandi: kemur tú nú,
kemur tú, kemur tú, kemur tú nú
tú nú.
Og sum eitt svar tónar tá har
Undurskær, dreingjaklár rødd ein í mær.
Ikki enn, nei! Ikki enn, nei!
Men tá vitloysið mítt er á enda
tá mínir stórleika-dreymar enda,
tá fer tað at henda, tá fer tað at henda,
nóg lítil og lukkulig sál mín er tá.
Yrking: Tom Kristensen/Karsten Hoydal
Tíðindaskriv: Kinna Poulsen